[Cập Nhật 2025] Tóm Tắt Luật Rượu Việt Nam - Những Điều Cá Nhân & Doanh Nghiệp Cần Biết

Việc sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng rượu tại Việt Nam hiện đang được quản lý chặt chẽ thông qua Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia (Luật số 44/2019/QH14) cùng các nghị định hướng dẫn liên quan. Đặc biệt từ năm 2025, nhiều chính sách mới đã được cập nhật như phân quyền cấp phép về cấp xã, siết chặt quản lý rượu bán qua mạng và tăng cường kiểm tra thực địa. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm bắt đầy đủ, chính xác và dễ hiểu nhất những nội dung quan trọng về luật rượu, dù bạn là người tiêu dùng hay chủ doanh nghiệp.

“Rượu” là gì? – Định nghĩa pháp lý theo Luật Việt Nam

Theo khoản 1, Điều 2 của Luật số 44/2019/QH14:

"Rượu là đồ uống có cồn thực phẩm, được sản xuất từ quá trình lên men hoặc chưng cất, pha chế từ cồn thực phẩm (ethanol)."

Theo quy định pháp luật hiện hành (Luật 44/2019/QH14 và Nghị định 105/2017/NĐ-CP):

Rượu trong luật này bao gồm cả rượu thủ công (rượu gạo, rượu quê, rượu tự ngâm) và các loại rượu công nghiệp (Vodka, Brandy, Tequila…).

• Từ 5,5% độ cồn trở lên → được xem là rượu và phải xin giấy phép khi sản xuất hoặc kinh doanh.
• Dưới 5,5% độ cồn → không cần giấy phép, chỉ phải đăng ký với cơ quan có thẩm quyền trước khi kinh doanh.

Nhóm đối tượng được phép sản xuất và kinh doanh rượu

Theo quy định tại Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 (Luật số 44/2019/QH14) và các văn bản hướng dẫn thi hành như Nghị định 105/2017/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 17/2020/NĐ-CP), việc sản xuất và kinh doanh rượu là ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Đối tượng được phép sản xuất rượu:

• Doanh nghiệp có Giấy phép sản xuất rượu công nghiệp.
• Hộ gia đình, cá nhân sản xuất rượu để kinh doanh và đã được cấp Giấy phép sản xuất rượu thủ công.
• Cá nhân, hộ gia đình nấu rượu thủ công để sử dụng trong gia đình (phải khai báo với UBND cấp xã).
• Hộ gia đình, cá nhân nấu rượu thủ công để bán lại cho doanh nghiệp có Giấy phép sản xuất rượu công nghiệp (phải đăng ký với UBND cấp xã nơi đặt địa điểm sản xuất).

Đối tượng được phép kinh doanh rượu:

• Doanh nghiệp có Giấy phép phân phối rượu.
• Doanh nghiệp có Giấy phép bán buôn rượu.
• Cửa hàng, siêu thị có Giấy phép bán lẻ rượu.
• Nhà hàng, quán ăn có Giấy phép bán rượu tiêu dùng tại chỗ.
• Hộ kinh doanh rượu có độ cồn ≤ 5,5% đã đăng ký với Phòng Kinh tế cấp huyện.

Rượu chia làm mấy loại? Phân loại theo các mức nồng độ cồn

Rượu được chia thành 3 loại chính theo nồng độ cồn: rượu nhẹ, rượu vang và rượu mạnh.

• Rượu nhẹ (dưới 20%): Là các loại rượu có độ cồn thấp, dễ uống, như rượu trái cây, cocktail nhẹ, rượu gạo.
• Rượu vang (5,5% – 20%): Là rượu lên men từ nho hoặc trái cây.
• Rượu mạnh (trên 40%): Là rượu chưng cất có nồng độ cồn cao như Vodka, Whisky,...

Lưu ý: Bia (4% – 6%) là đồ uống có cồn phổ biến nhưng không được xếp vào nhóm rượu.

Quy định về độ tuổi trong sản xuất, mua bán và tiêu dùng rượu

Theo Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia (Luật 44/2019/QH14), người dưới 18 tuổi không được phép:

• Uống rượu, bia hoặc các sản phẩm có cồn.
• Mua hoặc được bán cho rượu, bia.
• Tham gia sản xuất, vận chuyển, tiếp thị hoặc kinh doanh rượu, bia dưới bất kỳ hình thức nào.
• Tổ chức, cá nhân có hành vi bán rượu cho người dưới 18 tuổi có thể bị xử phạt từ 1 đến 3 triệu đồng (cá nhân) theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP.

Xem đầy đủ tại Nghị định 117/2020/NĐ-CP: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Vi-pham-hanh-chinh/Nghi-dinh-117-2020-ND-CP-quy-dinh-xu-phat-vi-pham-hanh-chinh-trong-linh-vuc-y-te-398159.aspx

Các hành vi bị cấm trong hoạt động kinh doanh rượu

Theo Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia đã đề cập như trên, tổ chức, cá nhân không được thực hiện các hành vi sau:

• Bán, cung cấp rượu cho trẻ em dưới 18 tuổi hoặc sử dụng người dưới 18 tuổi tham gia kinh doanh rượu bia.
• Sản xuất, kinh doanh rượu không có giấy phép hoặc không đăng ký.
• Tàng trữ, vận chuyển, buôn bán rượu giả, nhập lậu hoặc không bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm.
• Quảng cáo, khuyến mại, tài trợ rượu có độ cồn từ 15 độ trở lên dưới mọi hình thức.
• Sử dụng nguyên liệu, phụ gia không được cấp phép để sản xuất, pha chế rượu.
• Ép buộc hoặc dụ dỗ người khác uống rượu.

Cần giấy phép gì khi kinh doanh rượu?

Kinh doanh rượu là ngành nghề có điều kiện. Theo quy định hiện hành, các tổ chức, cá nhân cần được cấp giấy phép phù hợp với từng loại hình hoạt động. Cụ thể thông tin chi tiết như sau:

Lưu ý: Rượu có độ cồn dưới 5,5% không cần xin giấy phép, nhưng vẫn phải đăng ký kinh doanh hợp pháp và đảm bảo nguồn gốc, nhãn mác, an toàn thực phẩm.

Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực rượu, bia – Mức phạt mới nhất

Theo Nghị định 117/2020/NĐ-CP, các cá nhân hoặc tổ chức vi phạm quy định về rượu, bia có thể bị xử phạt hành chính với mức tiền từ 500.000 đồng đến 100 triệu đồng tùy theo mức độ.

Tham khảo một số mức phạt phổ biến:

Ngoài tiền phạt, các hình thức xử phạt bổ sung có thể bao gồm: thu hồi giấy phép, đình chỉ kinh doanh, tiêu hủy sản phẩm, truy tố hình sự.

Những thay đổi quan trọng trong chính sách quản lý rượu từ năm 2025

Năm 2025 đánh dấu nhiều điểm mới trong chính sách quản lý rượu tại Việt Nam. Một số thủ tục cấp giấy phép được đơn giản hóa, phân quyền về cấp xã, trong khi các hình thức kinh doanh rượu qua mạng cũng được giám sát chặt hơn.

• Phân quyền cấp phép cho UBND cấp xã đối với hoạt động sản xuất rượu thủ công, bán lẻ và tiêu dùng tại chỗ (theo Nghị định 139/2025/NĐ-CP).
• Thời gian xử lý hồ sơ được rút ngắn, giúp người dân và doanh nghiệp không mất nhiều thời gian chờ đợi, cụ thể là tối đa 10 ngày làm việc kể từ khi hồ sơ hợp lệ.
• Cấm bán rượu ≥ 15° qua Internet, mạng xã hội hoặc các sàn thương mại điện tử.

Trên đây là những thông tin quan trọng mà cá nhân và doanh nghiệp cần nắm vững khi tham gia vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh rượu. Việc hiểu rõ và thực hiện đúng các quy định không chỉ giúp bạn tránh rủi ro pháp lý mà còn góp phần xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch, an toàn và có trách nhiệm với cộng đồng.