Single Grain Whisky là một loại whisky được làm chủ yếu từ ngũ cốc không mạch nha tại một lò chưng cất. Vốn là một thành phần không thể thiếu trong các loại rượu whiskey pha trộn, song Single Grain cũng đang dần tìm được chỗ đứng của mình trong thế kỷ của sự đổi mới và gu thưởng thức ngày càng phong phú.
Có nhiều người nhầm lẫn “Single Grain Whisky” được làm từ chỉ một loại ngũ cốc. Tuy nhiên điều này hiếm khi xảy ra, và hầu như tất cả các loại grain whisky đều là sự kết hợp của nhiều loại ngũ cốc, như lúa mạch đen, ngô, lúa mì và yến mạch…
Từ “Single” trong “Single Grain” có nghĩa là thành phần làm rượu phải đến từ một lò chưng cất duy nhất. “Grain” là chỉ đến các hạt ngũ cốc bao gồm yến mạch, lúa mì, lúa mạch đen, ngô, kê, lúa mạch mạch nha (malted barley) hoặc chưa mạch nha (un-malted barley).
Như vậy, ta có định nghĩa hoàn chỉnh về Single Grain Whisky như đầu bài viết đã nêu.
Hầu hết các loại Single Grain Whisky đều chứa một ít lúa mạch mạch nha. Lúa mạch mạch nha có nghĩa là lúa mạch đã trải qua quy trình mạch nha hoá: được ngâm và để nảy mầm nhẹ. Sự nảy mầm thúc đẩy các enzyme hình thành, chuyển hóa tinh bột thành đường, từ đó hỗ trợ cho quá trình nghiền. Tuy nhiên, Single Grain sản xuất tại Ireland hoặc Scotland thì không được chứa lúa mạch mạch nha.
Ngoài ra, Single Grain Scotch Whisky được chính phủ Scotland quy định phải được ủ tối thiểu 3 năm 1 ngày trong thùng gỗ sồi, và sử dụng cột chưng cất (column stills) thay vì nồi chưng cất (Pot Still) truyền thống.
Xem thêm về Column Still và Pot Still.
So với Single Malt, Single Grain Whisky đa số đều có giá rẻ hơn do chi phí làm rượu thấp hơn. Hiện nay, giá rượu whisky ngũ cốc đơn ở thị trường Việt Nam thường rơi vào khoảng trên dưới 2 triệu đồng. Tham khảo bảng dưới đây.
| Rượu Single Grain Whisky | Giá bán tham khảo |
| Rượu Fuji Single Grain Whisky | 1.450.000 |
| Rượu Nikka Coffey Grain Whisky | 2.450.000 |
| Haig Club Single Grain Scotch Whisky | 1.200.000 |
Bảng giá rượu Single Grain Whisky (ĐVT: VND)
Sau sự ra đời của whisky mạch nha đơn cất, thì vào giữa thế kỷ 19, người ta phát hiện một phương pháp chưng cất whisky mới bằng cột. Phương pháp này cho ra một loại rượu có hương vị nhẹ nhàng, mượt mà và trung tính hơn so với rượu Single Malt đậm đà, nặng vị, đồng thời cũng mang lại hiệu suất cao hơn.
Từ đó, những loại blended whisky đã dần xuất hiện, làm thay đổi cuộc chơi vốn chỉ thuộc về Single Malt. Blended Whisky là sự kết hợp giữa rượu Single Malt và Single Grain, cho ra một phong cách Whisky thu hút bởi, dễ uống.
Đó là cũng là nền tảng đầu tiên cho Single Grain Whisky. Trong một thời gian dài, nó chỉ đóng vai trò là bổ sung cho Blended Whisky. Cho đến cuối Thế kỷ 19 - đầu Thế kỷ 20, Single Grain Whiskey mới bắt đầu được đóng chai một cách riêng lẻ. Với sự phát triển của các nhà máy chưng cất lớn như Cameronbridge (thành lập năm 1824), North British (thành lập năm 1885), Invergordon (thành lập năm 1960), Girvan (thành lập năm 1963)...
Cho đến ngày nay, dù các loại rượu Single Grain không nổi tiếng như một loại rượu độc lập như Single Malt, song nó vẫn là một thành phần không thể thiếu đứng sau sự thành công của nhiều thương hiệu nổi tiếng như Johnnie Walker, Dewar's và Chivas Regal.
Thế kỷ mới cũng hứa hẹn một tương lai tươi sáng hơn cho các loại rượu ngũ cốc đơn cất, khi ngày càng nhiều người tiêu dùng tìm kiếm những trải nghiệm mới lạ và độc đáo.
Bỏ đi chữ “Single”, ta có thể dễ dàng hiểu được Grain Whisky vẫn là loại whisky được làm chủ yếu từ hạt ngũ cốc, và nó không nhất thiết phải đến từ một lò chưng cất duy nhất.
Rượu Whisky Mỹ hay Whiskey của Canada đa phần đều là Grain Whisky. Tuy nhiên, nó được sử dụng với tên gọi riêng vì quá trình làm phải đáp ứng các tiêu chuẩn tại các quốc gia này.
Single Grain Whisky được làm từ hỗn hợp chứa lúa mạch, tuy nhiên đây sẽ không phải là thành phần chính của loại rượu này. Ví dụ, Bourbon Whiskey chứa 51% là ngô. Trong trường hợp Whisky được làm từ 100% lúa mạch đã mạch nha (malted barley) tại một lò chưng cất duy nhất, nó sẽ được gọi là “Single Malt”.
Ở Scotland, quy định về Single Malt thậm chí còn nghiêm ngặt hơn. Những loại rượu không đáp ứng tiêu chuẩn của Single Malt sẽ được quy thành Single Grain. Ví dụ:
Đầu tiên, ngũ cốc được nấu chín để giúp chiết xuất tinh bột tự nhiên bên trong. Whiskey Single Grain có thể được làm từ ngũ cốc (hoặc hỗn hợp ngũ cốc) bao gồm lúa mạch đen, yến mạch, lúa mì, hạt kê, ngô hoặc lúa mạch.
Ngũ cốc đã nấu chín được cho vào thùng lọc (bể khuấy) với nước nóng và một phần nhỏ lúa mạch mạch nha xay mịn. Hỗn hợp nghiền này sau đó được khuấy bằng các mái chèo có động cơ tạo ra một chất giống như cháo được gọi là wort.
Sau khi lọc hết chất rắn của ngũ cốc, wort được cho vào một thùng lớn gọi là “washback”. Men chưng cất được thêm vào để ăn đường trong wort, lên men thành một loại bia thô (còn gọi là rượu wash) trong khoảng thời gian từ 2-5 ngày. Nó có nồng độ khoảng 10% ABV.
Rượu Wash sau đó sẽ được mang đi chưng cất bằng cột hoặc nồi. Thành phẩm được đem đi ủ trong các thùng gỗ sồi để nó phát triển các đặc tính cho rượu single grain whiskey cuối cùng.
Rượu whisky ngũ cốc đơn Single Grain Whisky thường có hương vị ít nồng hơn rượu mạch nha đơn, với kết cấu mềm và nhẹ hơn. Một phần điều này xảy ra do nó được chưng cất bằng phương pháp cột, cũng như đặc điểm của các thành phần ngũ cốc tạo ra chúng.
Nếu bạn mới biết đến whisky, Single Grain sẽ giúp bạn khám phá được sự tác động khác nhau giữa các loại ngũ cốc. Song tại Scotland, hầu hết rượu ngũ cốc đơn sẽ được sử dụng để pha trộn Scotch, thay vì đóng chai riêng. Scotch ngũ cốc đơn hiện nay chỉ chiếm khoảng 2% thị trường khiến sự tồn tại của nó thường xuyên bị lãng quên. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể nếm thử những loại rượu Whisky Mỹ để cảm nhận được hương vị đặc trưng của Grain Whiskey, hoặc tham khảo danh sách Single Grain Whisky mà chúng tôi có bên dưới.
Haig Club Single Grain Scotch Whisky là một loại rượu Single Grain của Scotland đến từ thương hiệu Haig Club. Được sản xuất tại nhà máy chưng cất Cameronbridge, rượu whisky này đã trải qua quá trình ủ trong ba loại thùng khác nhau bao gồm: thùng gỗ sồi Mỹ lần đầu, thùng gỗ sồi trẻ hóa và thùng gỗ sồi nạp lại.
Haig Club được yêu thích bởi kết cấu mềm mại với chút hương trái cây vườn nhẹ, bánh nướng, sữa dừa, chuối tươi và gia vị. Đây cũng là một loại Single Grain whisky nhận về sự ưu ái và ủng hộ của David Beckham.
Loại rượu Single Grain Whisky này đến từ một nhà máy chưng cất ở tỉnh Aichi - Chita được mở cửa vào năm 1972 và đã sản xuất ra nhiều sản phẩm nổi tiếng bạn có thể biết đến: bao gồm các dòng Hibiki và nhiều sản phẩm khác của nhà Suntory.
Suntory The Chita Single Grain là loại rượu ngũ cốc đơn cất duy nhất của nhà Suntory và được sản xuất với số lượng hạn chế. Rượu được phát hành cho thị trường Nhật Bản vào tháng 9 năm 2015 tại một số cửa hàng bán lẻ du lịch và cửa hàng miễn thuế được chọn.
Rượu Suntory The Chita Single Grain sở hữu hương thơm phong phú và phức hợp của trái cây, gỗ và hơi cay, có nét giống với hương vị của rượu Bourbon. Tuy nhiên, nó gần như đã biến mất trên thị trường khi nhu cầu về Hibiki tăng lên.
Rượu Nikka Coffey Grain Whisky là rượu ngũ cốc đơn đến từ Nhật Bản và là sản phẩm của nhà máy chưng cất Miyagikyo. Nó sử dụng thành phần chủ yếu là ngô với một chút lúa mạch, sử dụng cột chưng cất column still truyền thống được nhập khẩu từ Scotland vào Nhật Bản năm 1963.
Rượu có nồng độ 45% với những nốt hương của vani, ngô với một chút thảo dược của hoa cúc. Trong miệng, Single Grain Whisky này ngọt ngào với ghi chú của dưa, bưởi và xi-rô đặc, được cân bằng bởi bánh quy giòn và gỗ sồi nhẹ nhàng.
Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm một số chai khác như Strathclyde Grain 2006 62,2% đóng chai bởi nhà máy chưng cất dự trữ của Chivas Brothers, Strathclyde.
Rượu Tốt là chuỗi cửa hàng rượu ngoại chuyên phân phối và nhập khẩu các loại rượu ngoại chính hãng, giá tốt hàng đầu Việt Nam. Từ những loại rượu Single Grain, cho đến Single Malt và nhiều hơn thế nữa - chúng tôi đều có đủ để đáp ứng nhu cầu và sở thích của bạn. Liên hệ hotline hoặc ghé thăm trực tiếp các cơ sở của Rượu Tốt trên toàn quốc để được tư vấn mua hàng nhanh chóng nhất.
