Rượu chùm ruột không chỉ thơm ngon, dễ uống mà còn có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe như hỗ trợ tiêu hóa, giảm mệt mỏi và làm đẹp da. Chỉ cần vài nguyên liệu đơn giản và một chút kiên nhẫn, bạn đã có thể tự làm rượu chùm ruột tại nhà với thành phẩm sau 7 ngày. Cùng xem cách thực hiện chi tiết ngay sau đây.
Tổng quan về chùm ruột và rượu chùm ruột
Cây chùm ruột là gì?
Cây chùm ruột có tên khoa học là Phyllanthus acidus (L), thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). Chùm ruột còn được gọi với tên khác như là tầm duột, chùm giuột, tầm ruộc...
Đây là một loại cây có kích thước từ nhỏ đến trung bình, thường cao tới 10 mét. Quả chùm ruột hình ngôi sao, mọc thành từng chùm, có màu từ màu xanh non đến vàng nhạt và mờ đục như sáp. Hạt chùm ruột cứng, to, nằm ở trung tâm. Mỗi quả chỉ có một hạt.

Trái chùm ruột giòn, vị nhôn nhốt và có tính axit cao, thường được ăn với muối hoặc đường để cân bằng vị chua. Rượu chùm ruột thường được ngâm từ quả chùm ruột chưa chín - được thu hái trong thời điểm từ tháng 6 đến tháng 8.
Hồ sơ dinh dưỡng của quả chùm ruột
Quả chùm ruột rất giàu:
- Vitamin C - một chất chống oxy hóa mạnh mẽ hỗ trợ chức năng miễn dịch và sức khỏe của da.
- Canxi - cần thiết cho sức khỏe của xương.
- Sắt - quan trọng đối với việc sản xuất hồng cầu.
- Chất chống oxy hóa - giúp chống lại stress oxy hóa trong cơ thể.
Ngoài ra, quả chùm ruột có hàm lượng calo thấp và chứa một lượng nhỏ chất xơ, khiến nó trở thành một lựa chọn lành mạnh để ăn hoặc ngâm rượu uống.
Lợi ích sức khỏe của rượu chùm ruột
Rượu chùm ruột, được lên men từ quả hoặc vỏ cây chùm ruột, chứa nhiều hoạt chất sinh học có lợi cho sức khỏe, giúp tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa, điều hòa đường huyết, chống viêm và góp phần bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây lão hóa và bệnh lý mãn tính.
Hỗ trợ hệ thống miễn dịch
Hàm lượng vitamin C cao trong rượu chùm ruột giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và bảo vệ có thể chống nhiễm trùng.
Tính chất chống oxy hóa
Các hợp chất như polyphenol và flavonoid trong quả chùm ruột giúp trung hòa các gốc tự do, có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như ung thư và bệnh tim.
Tăng cường sức khỏe tiêu hóa
Trong một số bài thuốc dân gian, rượu chùm ruột đã được sử dụng như một loại thuốc nhuận tràng. Vị chua đặc trưng của chùm ruột còn giúp kích thích vị giác, tăng cảm giác thèm ăn và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.
Tác dụng chống viêm
Chiết xuất từ quả chùm ruột có đặc tính chống viêm trong các thực hành y học cổ truyền, có khả năng giúp giảm đau và sưng khớp.
Điều chỉnh lượng đường trong máu
Nghiên cứu sơ bộ cho thấy rằng một số hóa chất thực vật trong trái cây chùm ruột có thể giúp điều chỉnh lượng đường trong máu.
Khoẻ da
Nhờ hàm lượng vitamin C và chất chống oxy hóa, tiêu thụ chùm ruột có thể giúp cơ thể sản xuất collagen và tái tạo da.
Xem thêm: Cây cỏ sữa ngâm rượu có tác dụng gì?
3 Cách Làm Rượu Chùm Ruột
Lưu ý sơ chế:
- Quả chùm ruột: Chùm ruột rửa sạch, ngâm nước muối 5-10 phút, để ráo, có thể phơi nắng to từ 2 - 4 tiếng để quả chùm ruột khô hẳn.
- Vỏ thân cây chùm ruột: Chọn vỏ cây già, không sâu bệnh, rửa sạch, phơi khô hoàn toàn trước khi tán bột.
Rượu chùm ruột với rượu trắng
Công thức (có thể gia giảm theo tỉ lệ mong muốn):
- 1 kg quả chùm ruột
- 0,5 kg đường phèn/đường trắng
- 0,5 lít rượu trắng (35-40 độ)
Các bước thực hiện:
- Xếp chùm ruột và đường phèn vào bình theo lớp (một lớp chùm ruột, một lớp đường).
- Đổ rượu trắng ngập nguyên liệu, đậy kín nắp.
- Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
- Lắc nhẹ bình 2-3 ngày/lần để đường tan đều.
Thời gian hoàn thành: Cách làm rượu chùm ruột này có thành phẩm sau 7 ngày đến 2 tuần cực nhanh gọn, cho hương rượu thơm thoang thoảng và vị ngọt dịu.
Rượu chùm ruột lên men tự nhiên
Công thức (có thể gia giảm theo tỉ lệ mong muốn):
1 kg quả chùm ruột : 1 kg đường phèn/đường trắng

Các bước thực hiện:
- Xếp chùm ruột và đường phèn vào bình theo tỷ lệ 1:1 (một lớp chùm ruột, một lớp đường).
- Đậy kín bằng vải màn hoặc nắp có van lên men.
- Phơi bình dưới nắng nhẹ 1 ngày để chùm ruột tiết nước.
- Để bình ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Sau khoảng 5 - 6 ngày thì vớt đi bọt váng màu trắng.
Thời gian hoàn thành: Rượu chùm ruột này có thể sử dụng được sau 2-3 tuần ngâm. Nước rượu chùm ruột trong, cho mùi thơm và không chua là thành công.
Cách ngâm rượu từ vỏ thân cây chùm ruột
Công thức rượu chùm ruột ngâm từ vỏ cây:
200g bột vỏ thân cây chùm ruột : 1 lít rượu trắng (40-50 độ)
Các bước thực hiện:
- Ngâm bột vỏ cây với rượu trong bình thủy tinh kín. Để nơi khô ráo, lắc nhẹ hàng ngày.
- Thời gian hoàn thành: 10 ngày.
Cách dùng:
- Đau răng/họng: Ngậm 5-10 phút rồi nhổ đi, súc miệng lại bằng nước sạch.
- Vết thương ngoài da: Thấm rượu bôi nhẹ lên vùng tổn thương.
Lưu ý khi ngâm và sử dụng rượu chùm ruột
Khi ngâm
- Khi ngâm rượu chùm ruột nên sử dụng bình thủy tinh sạch, khử trùng bằng nước sôi hoặc cồn.
- Trong các cách làm trên, cách làm rượu chùm ruột thứ 2 (rượu chùm ruột được lên men tự nhiên) sẽ càng phát huy công dụng tối đa vì giữ lại được nguyên các thành phần có lợi và nồng độ cồn không quá cao. Những người nhạy cảm với cồn có thể sử dụng với lượng nhỏ hàng ngày để hỗ trợ điều trị bệnh, tuy nhiên nên nghe theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Khi rượu chùm ruột đã ngâm đủ ngày và đạt độ ngon mong muốn, bạn có thể chắt phần nước rượu ra, lọc qua rây và bảo quản trong chai kín, để trong ngăn mát tủ lạnh dùng dần. Phần trái chùm ruột sau ngâm có thể tận dụng để xên với đường làm mứt – vừa ngon vừa không lãng phí.
Khi sử dụng
- Nên uống rượu quả chùm ruột sau bữa ăn để tránh cồn hấp thu nhanh gây say. Có thể pha loãng với nước ấm hoặc mật ong nếu cảm thấy rượu quá đậm đặc.
- Một ngày không uống quá 100ml rượu chùm ruột để tránh tác hại của cồn. Tần suất uống rượu chùm ruột hiệu quả và an toàn là:
- Người khỏe mạnh: 1-2 lần/tuần, mỗi lần 30-50ml (khoảng 1-2 ly nhỏ).
- Người dùng để hỗ trợ sức khỏe (giảm đau nhức, kích thích tiêu hóa): 3-4 lần/tuần, mỗi lần 20-30ml (1 ly nhỏ).
Xem thêm: Rượu vang Thái Hà.
Người không nên sử dụng rượu chùm ruột
- Người mắc bệnh gout và sỏi thận không được ăn trái chùm ruột vì nó rất giàu acid oxalic. Loại axit này khi vào cơ thể sẽ kết hợp với canxi tạo thành canxi oxalat - nguyên nhân chính gây sỏi thận. Với người bệnh gout, acid oxalic làm tăng acid uric máu, khiến khớp sưng đau dữ dội hơn.
- Vỏ rễ cây chùm ruột chứa nhiều độc tố nên tuyệt đối không được uống hoặc tiếp xúc trực tiếp bằng đường miệng. Nếu uống nước sắc hoặc rượu ngâm từ vỏ rễ cây chùm ruột sẽ có triệu chứng ngộ độc. Nhẹ thì nhức đầu, nặng thì có thể bị đau bụng dữ dội thậm chí gây tử vong.
Chỉ với một tuần, bạn đã có ngay một bình rượu chùm ruột thơm dịu, màu đẹp và giàu lợi ích. Tuy nhiên, đừng quên dùng đúng liều lượng và tham khảo ý kiến chuyên gia nếu có vấn đề về sức khỏe. Chúc bạn thành công và thưởng thức rượu một cách an toàn, hợp lý!
Ghé trang tin tức của Rượu Tốt để học thêm nhiều kiến thức hay ho khác về rượu bia nhé!